Next Ground helpt Beeld & Geluid met bouw van online publieksarchief
Vanaf volgend jaar is het reusachtige archief van Beeld & Geluid – het Nederlandse instituut voor audiovisueel erfgoed – voor iedereen toegankelijk via het internet. Next Ground is op meerdere vlakken betrokken bij de realisatie van dit megaproject.
In november 1919 vindt de eerste radio-uitzending op Nederlands grondgebied plaats, in oktober 1952 volgt de eerste televisie-uitzending. Een aanzienlijk deel van alle radio- en tv-uitzendingen die sindsdien zijn gemaakt in ons land, worden beheerd door Beeld & Geluid in Hilversum.
De toegang tot ons vaderlandse audiovisuele archief is enigszins beperkt. Het is mogelijk om specifieke uitzendingen of fragmenten op te vragen, maar zomaar even genieten van wat willekeurige filmpjes of geluidsfragmenten zoals dat op YouTube kan, zit er niet echt in voor privégebruikers – althans, tot op heden.
Gigantisch, complex en dus ambitieus
In 2026 gaat de langgekoesterde droom van Eppo van Nispen tot Sevenaer, directeur van Beeld & Geluid, in vervulling: het nationale beeld- en geluidmateriaalarchief is vanaf dan toegankelijk voor iedereen via de zogeheten Digitale Schatkamer – een online platform.
Om meerdere redenen is het online beschikbaar maken van vele honderdduizenden uren aan radio- en televisiefragmenten een gigantische, complexe en dus ambitieuze klus.
Denk alleen al aan de bouw van de technische infrastructuur. Die bestaat onder meer uit een servicelaag waar alle datastromen doorheen gaan. Deze zorgt ervoor dat gebruikers toegang hebben tot fragmenten uit alle systemen, die – wegens hun afwijkende bouwjaren – niet allemaal dezelfde ‘taal’ spreken. De laag vertaalt die verschillen, zodat alles soepel samenwerkt.
“Ik ben er trots op dat er rust in het programma is.”
Bij de realisatie van het platform komt ook heel wat juridische kennis kijken. Van al dat beeld- en geluidmateriaal moet namelijk bekend zijn wie de rechten bezit, zodat toestemming kan worden gevraagd om het online te zetten.
En dan is er nog de publiekscomponent. Door middel van gebruikersonderzoek wordt nagegaan wat Nederlanders verwachten van het platform. Verder ontfermen redacteuren zich over de informatie bij al het materiaal, terwijl marketeers ervoor moeten zorgen dat bezoekers het platform straks ook weten te vinden.
75 deelprojecten
In totaal bestaat de bouw van de Digitale Schatkamer uit 75 deelprojecten. Claud Klaarmond-Nuus, consultant bij Next Ground, bewaakt als coördinator de samenhang tussen alle deelprojecten. Ze focust zich vanuit die rol niet op de inhoud, maar op het procesverloop.
Om te zorgen voor meer grip op het megaproject, introduceerde Klaarmond-Nuus een overzichtelijk visueel dashboard. Daarop kunnen alle betrokkenen onmiddellijk zien welke onderdelen prioriteit hebben, waar besluiten nodig zijn en welke punten extra aandacht verdienen.
“We werken met veel gepassioneerde mensen”, vertelt ze. “Door goed te luisteren en hun zorgen serieus te nemen, ontstaat vertrouwen. Zo houden we de vaart erin. Ik ben er trots op dat er rust in het programma is.”
Testen, testen, testen
Om zeker te weten dat het platform goed werkt als het straks live gaat, worden de verschillende onderdelen ervan gedurende de ontwikkeling voortdurend getest. Rianne den Hartigh, consultant bij Next Ground, coördineert al deze tests.
“We merkten al vroeg in het traject dat de kennis en resources ontbraken om het testproces goed op te zetten en te borgen”, zegt Elles de Koning, programmamanager De Schatkamer bij Beeld & Geluid. “Met Rianne is daar rust en helderheid in gekomen.”
“Door transparant te communiceren over doel, planning en inzet ontstaat ruimte en eigenaarschap.”
De technische complexiteit van het platform vraagt om een gelaagde testaanpak. Naast de algemene functionaliteit, worden ook de veiligheid en gebruiksvriendelijkheid doorlopend getest. Experimenten met de servicelaag leverden al snel waardevolle inzichten op.
Een groot deel van het testwerk komt op het bord van de sleutelgebruikers. Dat zijn interne Beeld & Geluid-experts zoals archief- en collectiemedewerkers, die dit doen naast hun reguliere werkzaamheden. Den Hartigh houdt daar rekening mee en stemt alle tests zo goed mogelijk af op hun agenda’s. Ook investeert ze flink in het creëren van draagvlak voor de testwerkzaamheden.
“Mensen doen mee als ze snappen waarom het belangrijk is, en als je hun perspectief serieus neemt”, geeft ze aan. “Door transparant te communiceren over doel, planning en inzet ontstaat ruimte en eigenaarschap.”
Den Hartigh zorgt ook voor documentatie, sjablonen en begeleiding, zodat medewerkers van Beeld & Geluid in de toekomst zelfstandig testprocessen kunnen coördineren. “De grootste winst is dat testen nu geen vrijblijvende activiteit meer is, maar een vast onderdeel van het proces.”
De magische klik
Programmamanager De Koning is zeer te spreken over de bijdrage van Den Hartigh. “Door de integrale testaanpak wordt de kwaliteit van de afzonderlijke softwarecomponenten én van de hele keten gewaarborgd. Dat is een belangrijke succesfactor voor het slagen van De Schatkamer als product.”
Ook directeur Van Nispen tot Sevenaer is meer dan tevreden over de samenwerking. “Zelfs een groot digitaal bedrijf als Beeld & Geluid heeft soms niet alle expertise in huis. In ons geval doorwrocht testmanagement en projectcoördinatie. Nu kunnen meerdere bedrijven die leveren, maar het is uiteindelijk mensenwerk. En daar maakt Next Ground het echte verschil.”
“Hun mensen passen qua stijl en waarden naadloos bij ons”, legt hij uit. “Dat is de magische klik die dit soort projecten hard nodig hebben.”
