Waarom de AI-revolutie in continu verbeteren vooralsnog uitblijft
Hoewel driekwart van de Nederlandse organisaties AI bestempelt als de bepalende factor voor verbetering, blijft de praktische toepassing ver achter. 40% maakt helemaal geen gebruik van de technologie in continu verbetertrajecten, en degenen die dat wel doen beoordelen de effectiviteit met een schamele 3,4. Dit blijkt uit de Nationale VerbeterBarometer 2025 van Bureau Tromp.
Bijna alle organisaties in Nederland willen continu verbeteren, maar weinigen weten het om te zetten in een dagelijkse praktijk. Grofweg dezelfde tegenstelling is te zien in de toepassing van AI: organisaties erkennen het potentieel, maar weten het nog maar matig te benutten.
Het grote potentieel zit volgens Bureau Tromp met name in de mogelijkheid om met AI de ‘harde kant’ van verbeteren grotendeels te automatiseren. “Wij verwachten dat AI het ‘zien, denken en (gedeeltelijk) doen’ in de verbetercyclus deels over zal nemen, waardoor snelheid, nauwkeurigheid en lerend vermogen omhoogschieten”, vertelt managing partner Boudijn Driesen.
Hierdoor kunnen mensen zich focussen op visie, gedragsverandering en samenwerking. “De softere kant van continu verbeteren kan meer aandacht krijgen – precies de gebieden waar het meeste rendement te behalen valt”, aldus Driesen.
Struikelblokken
Vooralsnog blijft dat rendement echter nog grotendeels uit, getuige de 3,4. De belangrijkste reden die organisaties zelf noemen voor het lage rapportcijfer is een gebrek aan expertise, dat in 38% van de gevallen wordt aangehaald. Daarnaast spelen nog verschillende andere uitdagingen.
Ten eerste de datakwaliteit. “Veel organisaties worstelen op dit moment met de kwaliteit van beschikbare data”, legt Driesen uit. “AI-modellen zijn volledig afhankelijk van die input; als de data onvolledig of onjuist is, worden de analyses en voorspellingen vanzelfsprekend ook een stuk minder betrouwbaar.”
Ook wordt het eigenaarschap vaak verkeerd belegd. “Veelal ligt het eigenaarschap van AI-ontwikkelingen bij IT in plaats van de business. Hierdoor wordt een boost om middels AI businessgedreven innovaties op te pakken sterk verhinderd.”
Het derde, en misschien wel belangrijkste punt, is het gebrek aan algemene veranderkundige capaciteiten. “Net als veel andere technische en culturele veranderingen zien we ook met AI dat veel organisaties niet in staat zijn om de AI-adoptie op een goede manier te begeleiden. Verandering blijft mensenwerk en AI-adoptie is hier geen uitzondering op.”
Mens en machine
Waar de opkomst van AI zeker zal doorzetten, verwacht Driesen dan ook niet dat continu verbeteren over vijf jaar volledig wordt gedreven door zelfdenkende AI-agents. “Absoluut fictie”, is zijn stellige overtuiging. “De harde kant van continu verbeteren zal een vlucht gaan nemen. Maar het verankeren van een mentaliteit, werkwijze en cultuur blijft mensenwerk en zal voorlopig ook nog niet door AI kunnen worden vervangen.”
De belangrijkste conclusie is dan ook niet dat de technologie faalt, maar dat de implementatie ervan een menselijke vaardigheid is die nog onderontwikkeld is. Het succes van AI hangt vooral af van de mensen die ermee werken, niet zozeer van de technologie zelf. “Juist de mensenkant zal de komende jaren een belangrijke rol gaan spelen in het succesvol inzetten van AI”, besluit Driesen.
