BMC: Gemeenten kampen met tekort aan professionals voor energietransitie
Meer dan acht op de tien Nederlandse gemeenten beschikken niet over voldoende professionals om hun energietransitietaken goed uit te voeren. Dat blijkt uit een nieuw onderzoeksrapport van BMC.
Volgens de landelijke doelstellingen moet Nederland in 2050 zijn CO2-uitstoot met 100% hebben teruggebracht ten opzichte van basisjaar 1990.
Gemeenten spelen hierin een sleutelrol: zij stellen warmte- en energieplannen op, stimuleren de verduurzaming van woningen en gebouwen, faciliteren duurzame mobiliteit en creëren ruimte voor de opwek van hernieuwbare energie, zoals zon en wind. Daarnaast coördineren gemeenten de samenwerking met woningcorporaties, netbeheerders en maatschappelijke organisaties.
Structureel tekort
Uit het onderzoek van BMC blijkt echter dat veel gemeenten kampen met structurele personeelsproblemen bij de uitvoering van hun energietransitieplannen.
Op dit moment beschikt 82% van de Nederlandse gemeenten niet over voldoende professionals om de lokale energietransitie goed vorm te geven. Volgens BMC kan dit tekort de komende jaren verder oplopen: binnen twee jaar is naar verwachting minstens 60% meer capaciteit nodig, en voor 2030 wordt zelfs rekening gehouden met een verdubbeling van de huidige personele inzet.
De stijgende vraag naar capaciteit hangt nauw samen met de warmtetransitie – het stapsgewijs aardgasvrij maken van wijken en het organiseren van alternatieve energievoorzieningen zoals warmtenetten. Gemeenten dragen hiervoor grotendeels de verantwoordelijkheid.
Door de enorme omvang van deze opgave – miljoenen huishoudens zijn nog altijd aangesloten op het gasnet – beschikt de meerderheid niet over voldoende professionals om de transitie uit te voeren.
Niet alleen kwantitatief, ook kwalitatief tekort
Naast een tekort in aantallen is er ook sprake van een kwalitatief tekort. Slechts 27% van de gemeenten vindt dat hun medewerkers beschikken over de juiste kennis en vaardigheden om de energietransitie goed te begeleiden.
Bij ongeveer de helft van de gemeenten (49%) is bijscholing op onderdelen noodzakelijk. Bij 24% moet het personeel zelfs fors nieuwe kennis en competenties ontwikkelen. Opvallend daarbij: er is geen verband tussen de omvang van de gemeente en de mate van kennis- of capaciteitsproblemen.
Geldkwestie
Volgens BMC hangen de tekorten sterk samen met de beperkte en vaak onzekere financiering. “Het verkrijgen van langdurige zekerheid over beschikbare middelen – zelfs bij gelijkblijvende budgetten – is de belangrijkste factor om de capaciteits- en kennisproblemen gedeeltelijk op te lossen”, aldus BMC.
Meer financiële zekerheid stelt gemeenten in staat te investeren in de opleiding van hun medewerkers en het aantrekken van extra professionals in vaste dienst.
Oproep aan de rijksoverheid
Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Op basis van de bevindingen roept de VNG de rijksoverheid op om structureel meer geld vrij te maken voor de uitvoering van lokale energietransitietaken.
